Πανηγύρι στο Στείρι.

Αναμνήσεις του μπάρμπα Γιάννη του Ζάκκα από τα πανηγύρια που γίνονταν στο Στείρι παλιά.
Την καταγραφή έκανε ο Γιώργος Δημ. Μπελίτσας 

 Πριν από πολλά χρόνια το πανηγύρι γινόταν το 15αύγουστο.

Αυτές τις μέρες όμως γινόταν και το παζάρι στη Λειβαδιά και έπρεπε να γίνουν

”τα κουμάντα” για τον χειμώνα.

Οι παππούδες μας λοιπόν άλλαξαν την ημερομηνία και έκαναν το πανηγύρι στη γιορτή του Οσίου Συμεών, την 1^η Σεπτεμβρίου.

Θυμάμαι τα πανηγύρια στις αρχές της 10ετίας του ’30.

Μετά τον εκκλησιασμό στον Αη-Σύμιο, (1) ο κόσμος ερχόταν προς το χωριό με κέφι. Όσοι δεν σταματούσαν στις ταβέρνες του Τσεκούρα και του Παρνασσού, κατέβαιναν χαμηλότερα και άρχιζε το φαγοπότι.

Στο τέλος κατέληγαν στ΄ αλώνια που ήταν στη περιοχή του σχολείου.

Δεν υπήρχαν σπίτια εκεί τότε.

Το 1934 και 35 έγιναν και αγώνες. Ίσως γίνονταν και παλιότερα αλλά δεν το θυμάμαι. Πάλεψε ο Χρήστος Κατσούλης με ένα παλλικάρι από τη Δεσφίνα.

Μόλις είχε φύγει η αλωνιστική μηχανή και ο χώρος ήταν γεμάτος άχυρα.

Το κέφι ανέβαινε και ο Γιάννης Τρόκας (Νούκος) με τη πίπιζα και ο Αλκιβιάδης Μπελίτσας (γέρο Λήτσος) με το νταούλι, είχαν τον λόγο.

Δεν υπήρχαν καρέκλες. Όλοι ήσαν όρθιοι και τα όργανα έπαιζαν. Εάν κάποιος ήθελε κρασί φώναζε κάποιον μαγαζάτορα και του ζητούσε. Αυτός πεταγόταν στο μαγαζί του και έφερνε τη κανάτα.

Όποιος ερχόταν σε κέφι και ήθελε παραγγελία, έβγαζε το κέρμα από τη τσέπη του και το έδειχνε στην ορχήστρα. Ένας οργανοπαίχτης πήγαινε και το έπαιρνε, ενώ οι υπόλοιποι κρατούσαν το σιγόντο.

Το γλέντι συνεχιζόταν όλη τη μέρα και πολλές φορές τη νύχτα, μέχρι το πρωί.

Μετά από μερικά χρόνια άρχιζαν να φέρνουν όργανα τα μαγαζιά. Ο φωτισμός γινόταν με λάμπες.

Θυμάμαι ο Μπελόγιαννος έφερε τον Παπαλεξανδρή (2).

Τότε η γυναίκα του ‘’Ευχαριστού’’, γλέντησε πολύ και έμεινε ευχαριστημένη καθώς άκουγε το τραγούδι ΄΄Τάξε μανούλα μ’ τάματα σ΄όλα τα μοναστήρια΄΄.

Το έλεγε και το ξανάλεγε στη Λειβαδιά…

Προς το τέλος της δεκαετίας του ’30, την ημέρα του πανηγυριού έγινε και ένα σημαντικό επεισόδιο.

Μετά τον εκκλησιασμό έβγαινε δίσκος, ο οποίος εκτός από το προαύλιο του Οσίου Συμεών, περιφερόταν και στο κεντρικό δρόμο του χωριού.

Έξω από τη ταβέρνα του Τσεκούρα, ήταν ένας Δαυλιώτης φυγόδικος, Γιώργο Κοντογιάννη τον έλεγαν. Καθώς περνούσε ο δίσκος, αντί να βάλει χρήματα τον κλώτσησε!

Το απόγευμα ήρθε το απόσπασμα. Αυτός ήταν στο μεγάλο πηγάδι (3) που γινόταν το πανηγύρι. Τον ειδοποίησαν να φύγει και έτρεξε αμέσως προς το σπίτι του Λουκά Μπελίτσα όπου πυροβόλησε τρείς φορές στον αέρα.

Ένας αστυνομικός όμως σήκωσε το όπλο του και τον πέτυχε στο κεφάλι…

Γιώργο μ’ δεν το ΄κανες καλά δεν το ΄κανες πως πρέπει

Να βγεί ο δίσκος της ‘κλησιάς να τον περιφρονήσεις.

Η επόμενη γενιά Στειριωτών οργανοπαιχτών, ήταν ο Ντουλουλούτσης (4) στο κλαρίνο και ο Καραφουντάνης στο νταούλι.

Όταν ήμουν 12 χρονών, με έστειλε ο Ντουλουλούτσης στο σπίτι του να πάρω το κλαρίνο. Στο δρόμο προσπάθησα να παίξω λίγο αλλά δεν τα κατάφερα. Φαίνεται όμως ότι την έκανα τη ζημιά. Μόλις το δοκίμασε μου είπε:

Μου πρίσε μπουκαδούρεν

Τσι μου μπέρε μωρέ ! (5)

Στη συνέχεια άρχισε ο συναγωνισμός μεταξύ των μαγαζιών για το ποιος θα φέρει την καλύτερη κομπανία.

Ο Περικλόγιαννος έφερνε τον Παπαλεξανδρή και ο Τσεκούρας τον περίφημο κλαρινίστα Κυριακάτη. Στο μαγαζί του Τσεκούρα ήμουν σερβιτόρος.

Στο πανηγύρι του΄56 είχε όργανα στο Τσεκούρα και έπιασαν οι πόνοι της γέννας την γυναίκα μου. Πήγα και βρήκα τον γιατρό τον Κοκκίνη στα όργανα και ξεγέννησε τη κυρά Σοφία.

Μάλιστα νευριασμένος ο γιατρός που τον ξεσηκώσαμε, κάποια στιγμή χτύπησε μια συγγενή μας που προσπαθούσε να βοηθήσει.

Τα επόμενα χρόνια δημιουργήθηκε νέα κομπανία στο Στείρι.

Ο Λουκάς Αποστόλου (Κατσάρας) στην κιθάρα και στο τραγούδι, ο Κώστας Παπαδημητρίου (Φαρούκ) στο βιολί, ο Θύμιος Παπαιωάννου (Νιούσης) στο ακορντεόν, ο Πέτρος Τράκης (Πετράν) στο σαντούρι και ο Νίκος Ματθαίου (Ντότσης) στο κλαρίνο. Στο τραγούδι βοηθούσαν οι Φαρούκ και Νιούσης.

Το 1955 και το 56 έφερε τον Τσαούση ο Μπελίτσας. Το 1956 –57 άνοιξα το μαγαζί και έφερα την Μαρία από το Ζέλι και τον Μάγκα, πατέρα του Γιώργου Μάγκα.

Στη συνέχεια και κάθε χρόνο, έφερνα τον Τσαούση. Από το ’63 έφερνα τους Χαλκιάδες. Το συγκρότημα αυτό εμφανιζόταν με την ίδια εντυπωσιακή στολή.

Το σύνθημα για το κέφι έδινε η χορεύτρια ”Ζωίτσα”, με τα πλούσια προσόντα της, η οποία κατέβαινε στη πίστα και ξεκινούσε το χορό.

Ο Λάκης Χαλκιάς ήταν μικρός τότε αλλά ακολουθούσε την πολύ καλή αυτή κομπανία.

Μετά ξαναέφερα τον Τσαούση. Το 1970 έφερα τον Αλέκο Κιτσάκη.

Ο συναγωνισμός όπως είπαμε, ήταν πολύ μεγάλος.

Όλο το χωριό ζούσε για το πανηγύρι πολλές εβδομάδες πρίν.

Τζούρε τσιλιτ΄ο σιάβιν΄Ζάκκα ; (6)

Μπούγιογια;

Ο σιάβιν΄εδέ Νάρη;

Ο Μπούγιος έφερε ένα συγκρότημα Λειβαδίτες αλλά δεν έπιασε.

Την επόμενη χρονιά έφερε τον Σκαφίδα.

Ο Μένιος έφερνε την Φιλιώ με τον Μπαμπλέκο και μερικές φορές τον Κάβουρα.

Σε κάποια πανηγύρια έφερναν όργανα και στη Λάκκα που τότε ήταν σαν πλατεία.

Είχαμε και συνεργασίες : Με το Μπούγιο φέραμε τον Σκαφίδα και απέναντι ο Καναβίδας είχε τον Τσαούση με τους Κοντοβάδες.
Με τον Καναβίδα φέραμε τους Αλέκο Δήμου και Έφη Γεωργακοπούλου.

Τη πρώτη μέρα δεν πήγαμε καλά, δεν χόρευε κανείς. Είπα στον Καναβίδα να μη δουλέψουμε την επόμενη.

Γιό,σώντε ο βέμι μύρ. (7)

Χωρίς να το ξέρω παρήγγειλε και ψητά.

Τελικά στις πρωινές ώρες, επιτέλους, χόρεψαν μερικοί από τα Χώστια.

Μαρία με τα κίτρινα ποιόν αγαπάς καλλίτερα!

 Στο τέλος πήρα την πάνα, αλλά δεν με άφησε η κόρη μου η Λουκία …

  

Μια καλή παρέα Στειριώτες αποτελούσαν οι Βασιλάρας, Λύκαρης, Καναβίδας και ο Βαγγέλης ο Σωτηρίου.

Πήγαιναν σε άλλες κομπανίες αλλά περνούσαν και από εμένα.

Μόλις περνούσε λίγη ώρα, άρχιζαν να λένε :

Κουτού ντούχετ πάν. (8)

και μετά από λίγο…

Ο΄σουρμπένι πάνααα

Και συνέχεια το ίδιο βιολί. Με τα πολλά πάω και τη φέρνω. Την αρπάζει ο Λουκάς o Λύκαρης για να μη δοθεί συνέχεια.

Καναβίδας: Ρε Γιαννάκο σύβε τε χειρίσεμ΄εδέ ου νι τσίκ !!!  (9)

Δεν έλειπαν και οι τσακωμοί για τη σειρά χορού κυρίως, αλλά και για μικροπειράγματα.

Μια φορά τσακώθηκε ο Πέππας. Τον έπιασε η αστυνομία τον πήγε στην Λειβαδιά και τον κούρεψε. Η αστυνομία δεν αστειευόταν τότε!

Ο Τρόκας και ο Μένιος, επειδή δεν είχαν μεγάλο χώρο, έφτιαχναν ξύλινη εξέδρα.

Μια χρονιά έπιασε δυνατή βροχή και τα ξύλα βρέθηκαν στο Παλιοπήγαδο.

Ο Τρόκας τότε συνεργαζόταν με τον Σκόπα.

Λύκος να φάει τον Τρόκα και τσάκαλος τον Σκόπα,τραγουδούσε …

Ευτυχώς το βράδυ ”κράτησε” και έγινε το πανηγύρι.

Όλα τα μεγάλα ονόματα της εποχής πέρασαν από το χωριό.

Τασία Βέρα, Κοκοντίνης, Σαλέας, Κόρος, Κώστας και Ηλίας Σούκας, Ζούμπας και ζητάω συγνώμη αν ξεχνάω μερικούς.

Το 1968 ήρθε στο πανηγύρι και ο Καζαντζίδης. Όχι για να τραγουδήσει αλλά προσκεκλημένος του Σκαφίδα. Όλος ο κόσμος πήγε να τον δει και να τον χαιρετήσει.

Στο πανηγύρι ερχόταν πολύς κόσμος από όλη την γύρω περιοχή αλλά πολλές φορές βλέπαμε και ανθρώπους από τα χωριά της Θήβας της Άμφισσας και τα καμποχώρια της Λαμίας.

Ο δρόμος ήταν γεμάτος και έσπρωχνες για να περάσεις. Στις ταβέρνες δεν έβρισκες καρέκλα !

Οι Διστομίτες ήταν πάντα παρόντες. Και οι Κυριακάτες, αλλά λιγότεροι.

Μερικές φορές οι Διστομίτες κρατούσαν την ορχήστρα μέχρι τις πρωινές ώρες.

Πολλοί συγχωριανοί τους, έρχονταν με τα πόδια ή αργότερα με αυτοκίνητα για τον εκκλησιασμό στον Όσιο Συμεών και τους έβρισκαν να χορεύουν ακόμα !

Λεγόταν ότι το πανηγύρι του Στειρίου, ήταν από τα καλύτερα, αν όχι το καλύτερο, στη Βοιωτία!

         

(1)    Τότε υπήρχε μόνο η παλιά εκκλησία, η καινούργια φτιάχτηκε το ΄70.

(2)   Κλαρινίστας από την Αράχωβα.

(3)   Στο πηγάδι που ήταν στο προαύλιο του Δημοτικού Σχολείου.

(4)   Μπούνδρος Λεονάρδος και Ματθαίου Δήμος

(5)   Μού χάλασες την έξοδο του κλαρίνου. Τι μου έκανες μωρέ!

(6)   Έμαθες ποιόν θα φέρει ο Ζάκκας; Ο Μπούγιος; Μήπως φέρει και ο Νάρης;

(7)   Όχι, σήμερα θα πάμε καλά

(8)  Εδώ χρειάζεται πάνα. Θα δουλέψει η πάνα.

(9)    Βρε Γιαννάκ0, δoς μου τη να τη χειριστώ και εγώ για λίγο.