Από τα βιβλία “Λαογραφία Στειρίου Βοιωτίας” του Εμμανουήλ. Δημ. Μορφιαδάκη, “ΣΤΕΙΡΙ: Ιστορικά – Λαογραφικά Στοιχεία” των Μαρία Π. Αργυρίου, Λουκά Α. Κουσκούκη και από αναμνήσεις των Αικατερίνης Γεωργίου και Ουρανίας Τσεκούρα.
Μεγάλη εβδομάδα
Με κάθε λαμπρότητα ,σεβασμό και κατάνυξη γιορτάζεται η εβδομάδα των παθών του Κυρίου. Παρ΄όλη την κούραση της ημέρας οι κάτοικοι παρακολουθούν κάθε βράδυ τις ακολουθίες. Την Μ. Δευτέρα, Τρίτη και Τετάρτη γίνεται γενικό καθάρισμα και ¨μπατάνισμα¨ των σπιτιών. Αυλές ,πεζούλια έπρεπε όλα να περαστούν με ασβέστη και να λαμποκοπούν. Δεν ξεχνούν και τα ξωκλήσια στα οποία πηγαίνουν γυναίκες για να τα καθαρίσουν και να τα ασβεστώσουν.
*******
Την Μ.Τετάρτη,παρ΄όλη την κούραση, πηγαίναμε στην εκκλησία για μύρωμα. Πολλές γυναίκες πήγαιναν προσφορά ένα πιάτο αλεύρι,με το οποίο κάθε μια θα " άνοιγε " ένα εξωκλήσι.
*******
Την Μ. Πέμπτη βάφουμε τα αυγά,ζυμώναμε και από το ζυμάρι φτιάχναμε την κοσώνα (τσουρέκι),με κόκκινο αυγό στη μέση.Μερικές γυναίκες έβαζαν μια μικρή κοσώνα,άλλες ένα αυγό και το φυλάνε στο εικονοστάσι του σπιτιού μέχρι την επόμενη χρονιά.
Το βράδυ της Μ. Πέμπτης όταν μετά το ευαγγέλιο ο ιερέας κρεμάσει τον Εσταυρωμένο,τα κορίτσια τοποθετούν πάνω στον Σταυρό διάφορα στέφανα από τεχνητά λουλούδια.Όλοι μετά προσέρχονται και ασπάζονται τον Σταυρωμένο Χριστό.Μετά το πέρας της ακολουθίας τα κορίτσια και οι γυναίκες στολίζουν τον επιτάφιο, ψάλλοντας συγχρόνως σε λυπητερό σκοπό το τραγούδι της Παναγίας " Σήμερον μαύρος ουρανός ,σήμερον μαύρη μέρα..." και κάθονται ολονυχτίς άυπνες " ξενυχτώντας " τον νεκρό Ιησού. Συνήθως κάθε κοπέλα στόλιζε ένα πόδι του επιταφίου. Όποιος νέος το βράδυ της Μ. Παρασκευής θα έπιανε το συγκεκριμένο πόδι κατά την περιφορά του Επιταφίου θα ήταν το ταίρι της! Τα λουλούδια τα μαζεύαν από τους κήπους και αγριολούλουδα από τις Καλογριές,τις Μελίστρες, το Απαγορευμένο,τη Κούτσουρα, τη Δραγατσούλα.
Το βράδυ όλοι στην εκκλησία.Ο χορωδιακός σύλλογος Στειρίου " Η Στείριδα " ψάλει τα εγκώμια και πλήθος πιστών.Μετά την ακολουθία των εγκωμίων γίνεται ένας σύντομος πλειοδοτικός διαγωνισμός από τετράδες νεαρών " ποιος θα σηκώνει τον επιτάφιο στην περιφορά ". Όποια παρέα προσφέρει τα περισσότερα κερδίζει και σηκώνει τον Επιτάφιο .Ύστερα βγαίνουν όλοι έξω με αναμμένες λαμπάδες και φαναράκια με ελαιόλαδο και αρχίζει η περιφορά του Επιταφίου στους κεντρικούς δρόμους του χωριού. Μπροστά πηγαίνουν τα εξαπτέρυγα και τα λάβαρα, ακολουθεί ο παππάς με τον επιτάφιο ,οι ψαλτάδες και οι μυροφόρες. Δεξιά και αριστερά του Επιταφίου, άγημα μαθητών του Δημοτικού και Γυμνασίου με αναμμένες δάδες.Ύστερα οι χωριανοί χωρίς να γίνεται διάκριση ηλικίας ή φύλλου. Σ΄ όλο τον δρόμο όλοι φωνάζουν ρυθμικά " Κύριε ελέησον " σε κάθε στάση ( Λάκκα και Παλιοπήγαδο ) που ο παππάς διαβάζει ευχές. Η πομπή καταλήγει στην εκκλησία, ενώ όλος ο κόσμος περνά κάτω από τον Επιτάφιο. Την γραφικότητα της περιφοράς του Επιταφίου , την φαντασμαγορία και την ιερότητα της νυκτερινής πομπής είναι αδύνατον να την περιγράψει κανείς. Tα αμέτρητα αναμμένα κεριά, το λιβάνι που καίει στις γειτονιές ,η φωταγώγηση όλων των σπιτιών του χωριού και ο πένθιμος ήχος της καμπάνας προσδίδουν στην όλη πομπή μια θεϊκή ομορφιά. *******
Το πρωί της Μ. Παρασκευής κατά ομάδες πηγαίνουμε με τα πόδια στο μοναστήρι του Οσίου Λουκά για τον στολισμό του επιταφίου.Εικόνες που ενέπνευσαν τον Άγγελο Σικελιανό ( 1884 - 1951 )," ο άρχοντας της λαλιά μας ",όπως τον αποκάλεσε ο Σεφέρης να γράψει ένα μεγάλο ποίημα του " Στ΄Οσίου Λουκά το Μοναστήρι" (1935).Η Μ. Παρασκευή θεωρείται ημέρα μεγάλου πένθους. Οι γυναίκες πηγαίνουν και " θυμιατίζουν " τα εξωκλήσια.Αυτή τη μέρα όλοι πρέπει να δοκιμάσουν κάτι "πικρό" Η μέρα αυτή είναι γενική νηστεία, κανένα σπίτι δεν μαγειρεύει και μόνο λίγα κουκιά βρεμένα ( βραχτάρε ) είναι διαθέσιμα.Το Β΄ μέρος ΕΔΩ
*******
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου