Της Γιωτας Συκκα
Αυτή η γλαύκα δεν μοιάζει με τις ακίνητες των μουσείων. Ούτε είναι μαρμάρινη. Κινείται διαρκώς πάνω - κάτω, είναι ιπτάμενη, χαριτωμένη και αναλαμβάνει αποστολές συλλογής δεδομένων. Με το που της δίνεις την εντολή, ένα κλικ δηλαδή με το mouse του υπολογιστή, ανοίγει ορίζοντες γνώσης. Πεδίο της; Η σύγχρονη τεχνολογία και πώς χρησιμοποιείται στην αναστήλωση των μνημείων της Ακρόπολης.
Σε πέντε ενότητες
Στα παιδιά είναι ιδιαίτερα αγαπητή γιατί θυμίζει ήρωα κόμικς. Στην ουσία είναι η πρωταγωνίστρια μιας εφαρμογής που αναπτύχθηκε από τον Τομέα Ενημέρωσης και Εκπαίδευσης της Υπηρεσίας Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης, στο πλαίσιο του EΣΠΑ 2007-2013. Καθοδηγεί τους μικρούς χρήστες σε όλες τις ενότητες της εφαρμογής. Αποστολή τους είναι να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα σχεδιασμού της και να κερδίσουν το βραβείο συμμετοχής. Κάτι που προϋποθέτει γνώση για τις λεπτομέρειες της αποκατάστασης των μνημείων της Ακρόπολης, η οποία παρουσιάζεται μέσα από πέντε θεματικές ενότητες: το ταξίδι, τη βοήθεια, το πλήρωμα, τη δράση και το μέλλον.
Κάθε ενότητα περιλαμβάνει την προετοιμασία, τη δοκιμασία, το παιχνίδι. Η Γλαύκα αναλαμβάνει να γνωρίσει στα παιδιά αυτό που καμιά φορά δεν μπορούν να πουν πειστικά οι μεγάλοι. Τους μιλά για τις φθορές των μνημείων της Ακρόπολης, τις αιτίες, τις επεμβάσεις που έγιναν για τη «θεραπεία» τους και τις δυνατότητες της τεχνολογίας. (http://www.ysma.gr/theglafkaproject)
Η Ασημίνα Λεοντή που εργάστηκε μαζί με την υπεύθυνη του τμήματος Ειρήνη Καϊμάρα και την έμπειρη Κορνηλία Χατζηασλάνη, η οποία αν και συνταξιοδοτήθηκε προσφέρει τη βοήθειά της, λέει στην «Κ» πως το θέμα των έργων και των αναστηλώσεων ενδιαφέρει πολύ τα παιδιά. Το διαπίστωσαν τον Μάρτιο του 2012 στο διήμερο πρόγραμμα στην Ακρόπολη, στο οποίο συμμετείχαν 21 σχολεία, 650 μαθητές και 20 εκπαιδευτικοί. «Ανεβάσαμε τα παιδιά στον βράχο, τα βάλαμε στα εργοτάξια, άκουσαν τους ανθρώπους που εργάζονται σ’ αυτά, εντυπωσιάστηκαν από τον αριθμό των ειδικοτήτων. Αυτό είναι και μία από τις ενότητες της εφαρμογής. Η βιωματική εμπειρία τα συγκινεί. Μια εμπειρία που άλλαξε τον τρόπο που βλέπουν κάποια πράγματα, όπως σημείωσαν τα ίδια στο ερωτηματολόγιο».
Για το Βυζάντιο
Εντυπωσιακή είναι και η πρόταση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων (ΕΚΒΜΜ), το οποίο μέσα από την ηλεκτρονική του πλατφόρμα: «Εξερευνώντας τον κόσμο του Βυζαντίου» (www.exploringbyzantium.gr) ταξιδεύει τον χρήστη στις συνήθειες των Βυζαντινών με φαντασία και κέφι. Το νέο πόρταλ δημιουργεί έναν διαδικτυακό πολυχώρο, ο οποίος με τον πιο εύληπτο τρόπο προσφέρει κάθε λεπτομέρεια για τον βυζαντινό πολιτισμό σε κάθε ενδιαφερόμενο πολίτη, σε δύο γλώσσες (ελληνικά - αγγλικά).
Πληροφορίες προσφέρονται και για τους τουρίστες και σε infokiosk στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο της Αθήνας και Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού της Θεσσαλονίκης, ενώ υπάρχουν και εκπαιδευτικά παιχνίδια για παιδιά ηλικίας 5-8 και 9-14 ετών. Μια ακόμη υπηρεσία προσφέρεται με τη μορφή τριών ραδιοφωνικών εκπομπών. Τι μαθαίνει όμως ο χρήστης; Για την πόλη του Βυζαντίου, τα οχυρωματικά της έργα, την επικοινωνία των ανθρώπων, τα ταξίδια τους, τις προτιμήσεις των Βυζαντινών, κ.ά. Κάθε κλικ και μία πληροφορία.
Ενδυση και διατροφή
Στο κεφάλαιο ενδυμασία, για παράδειγμα, μαθαίνουμε ότι το ένδυμα αποτελούσε σημαντικό διακριτικό στοιχείο κοινωνικής θέσης. Οσοι ανήκαν στα μεσαία και κατώτερα στρώματα φορούσαν λινά ή μάλλινα ρούχα, που υφαίνονταν στον αργαλειό από τις γυναίκες του σπιτιού. Συνήθως ήταν πιο κοντά σε μήκος σε σχέση με αυτά της ανώτερης τάξης που ήταν πιο μακριά, από ακριβό μετάξι και λινό, ενώ ειδική κατηγορία ήταν τα ενδύματα των αυτοκρατόρων από πολύτιμα υφάσματα με πλούσια διακόσμηση, κεντήματα και πολύτιμους λίθους. Ο χιτώνας ήταν βασικό στοιχείο της φορεσιάς. Οι άντρες φορούσαν κοντούς χιτώνες, ψηλές πλεχτές κάλτσες, μανδύες ή χοντρά πανωφόρια και σκούφιες στο κεφάλι, ενώ οι γυναίκες προτιμούσαν τους φαρδείς, μακριούς και με μακριά μανίκια χιτώνες μαζί με εσάρπες, μαντίλια και καλύμματα της κεφαλής, που σχετίζονταν βέβαια με την ηθική της εποχής.
Η διατροφή των πλουσίων ξεχώριζε από την κατανάλωση κρέατος, ακριβών ψαριών και τυριών όπως το βλάχικο, ενώ οι χαμηλότερες τάξεις, εκτός από λάδι, ψωμί και κρασί, είχαν πρόσβαση και σε τσίρους, σαρδέλες, καλαμάρια ή κακής ποιότητας ασβεστότυρο.
Τα προικοσύμφωνα
Ο γάμος στο Βυζάντιο ήταν επίσης μεγάλη εμπειρία. Την επιλογή του συζύγου την αναλάμβανε ο πατέρας είτε οι προξενητές. Με το αζημίωτο φυσικά. Για να θεωρείται νόμιμος έπρεπε η γυναίκα να έχει συμπληρώσει τα 12 χρόνια, ο άντρας τα 14, ενώ από τον 9ο αιώνα και μετά ο γάμος έπρεπε υποχρεωτικά να έχει ευλογηθεί από την Εκκλησία. Το ζευγάρι, του ίδιου θρησκεύματος και δόγματος, έπρεπε να ανήκε στην ίδια κοινωνική και οικονομική τάξη.
Αν και κατά τους βυζαντινούς χρόνους μπορούσαν να πραγματοποιηθούν μέχρι τρεις γάμοι, μόνο ο πρώτος θεωρούνταν άψογος. Τα προικοσύμφωνα συντάσσονταν στον αρραβώνα. Τότε ανταλλασσόταν δαχτυλίδι και φιλί μεταξύ των μνηστευμένων, ενώ το μυστήριο όφειλε να έχει ευλογηθεί το πολύ δύο χρόνια μετά. Κι αν αναρωτιέστε αν είχαν το έθιμο του στρωσίματος του κρεβατιού, τη δική τους ανάλογη γιορτή την έλεγαν «παστοπήγια».
Η εξεύρεση κατάλληλης νύφης για τον βασιλιά ή τον διάδοχο αποτελούσε μία από τις βασικές του φροντίδες. Η νύφη επιλεγόταν μέσα από μια μορφή «νυφικών καλλιστείων». Και οι γάμοι αυτοί για τους οποίους δεν ίσχυαν οι περιορισμοί που ίσχυαν για τους υπόλοιπους κατοίκους του Βυζαντίου, γιορτάζονταν με τη μεγαλύτερη λαμπρότητα. Η διασκέδαση ήταν και τότε αγαπητή. Ιππόδρομος, λουτρά, αγορά και θέατρο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου