Δευτέρα 13 Ιουνίου 2011

Στείρι :Κούρος προβάτων στις δεκαετίες του ΄50 και του ΄60.

Του Γιώργου Δ. Μπελίτσα
 Αναμνήσεις της Γιαννίτσας Μόσχου - Αργυρίου
Μάιος 2011
Νωρίς την άνοιξη γινόταν το κολοκούρισμα.
Το πρόβατο λερωνόταν στα οπίσθιά του και το καθάρισμα διευκόλυνε το άρμεγμα.
Συνήθως το έκανε μόνος του ο πατέρας μου με τη βοήθεια της μάνας μου, τη δική μου και των αδελφών μου.
Όταν  έπιαναν για τα καλά οι ζέστες(τέλος Μαΐου),τα πρόβατα έπρεπε να κουρευτούν για να αντέξουν το καλοκαίρι.
Η διαδικασία ήταν δύσκολη.
Όσο καλός κουρευτής να ήσουν, δεν μπορούσες να κουρέψεις περισσότερα από 30 ΄΄πράματα΄΄
Τα κριάρια έπρεπε να κουρευτούν όλα μαζί. Εάν δεν τα κούρευες όλα, άρχιζαν άγριες μάχες μεταξύ τους.
Μια φορά ένα ακούρευτο κριάρι ξεκοίλιασε το κουρεμένο.

Πολλές φορές γίνονταν κολιγιές, ο  πατέρας μου, Βαγγελάκη τον έλεγαν οι συγχωριανοί μας, έκανε κολιγιά με τον Καμαρούλα (Γιώργο Δαλιάνη) και με τον Λαγογιάννη τον Τούρτουλα.
Ο κούρος άρχιζε νωρίς το πρωί με σκληρή δουλειά και εξελισσόταν σε ένα απίστευτο γλέντι. Γιά το λόγο αυτό όλοι ήθελαν να συμμετέχουν.
Τι Ντίελι καίμι κούρο.Τι βίνι(1).
Ψέματα να τους έλεγες,στ΄αλήθεια ερχόταν.

Για να γίνει όμως η δουλειά έπρεπε να βρεις αξιόλογους κουρευτάδες.
Για τη τεχνική τους φημίζονταν ο Γιώργος ο Δράκος(Λαγός),ο Ζάχος ο Τρόκας, ο γέρο – Φρέσας (Μπέλλος Ιωάννης) ο γυιός του ο Βούρτσας(Παναγιώτης Μπέλλος),ο Σπύροσούβλας(Σπύρος Αργυρίου),ο Κώστας ο Νούλης(Κώστας Μάρκος).
Καλός κουρευτής ήταν και ο πατέρας μου.
Όταν καλούσες ένα  κουρευτή, μαζί του ερχόταν και η οικογένειά του .Πώς να έχαναν το πανηγύρι!

Οι δουλειές άρχιζαν νωρίς το πρωί. Στις 11.00’ έπρεπε να είχαν τελειώσει.
¨Έβαζαν τα ζώα στη στρούγκα και οι κουρευτάδες τα έπιαναν ένα – ένα ,τα γύριζαν ανάποδα και με μυτερό ψαλίδι (πιο πλατύ για τα γίδια) άρχιζαν τη δουλειά.
Μόλις τελείωνε το κούρεμα το πρόβατο πεταγόταν σαν ελατήριο και από τη χαρά του χοροπηδούσε για πολύ ώρα.
΄΄Ίκεν σι ντέλιεα κα γκερσέρα!(2)
Υπέροχο θέαμα!


Εν τω μεταξύ οι γυναίκες προετοίμαζαν τη τυροβράση (3) που ήταν ένα υπέροχο πρωινό.
Στη συνέχεια ετοίμαζαν τη μαγειρίτσα. Υπήρχε και τότε πρώτο πιάτο΄΄
Πάντα όμως χρειαζόταν και ένα ολόκληρο παχύ σφαχτό .Πώς θα χόρταιναν 30 ή και περισσότερα άτομα.
Το βραστό λοιπόν σερβιριζόταν κοκκινιστό με μακαρόνια.

Τα παιδιά άρχιζαν από νωρίς το παιχνίδι.
Μέσα από το παιχνίδι οι νέες και οι νέοι έπλεκαν και τα σχετικά ειδύλλια.
Ευκαιρία ήταν! Δεν έβρισκες πολλές!
Σε ένα κούρο που έγινε στις  αρχές του ’50 στη θέση …… τα πειράγματα και τα αγγίγματα των νεαρών προχώρησαν περισσότερο. Ο πατέρας της κοπέλας το κατάλαβε. Άρπαξε το μπρακάτσι και το πέταξε κατά του νεαρού.
Για κακή του τύχη μπήκε μπροστά ο Τσίλης (Γ.Δαλιάνης) και την έφαγε αυτός.

Μερικές φορές τα πράγματα ήταν πιο συμβατά.
 Ο πατέρας τού νεαρού στη 12κάχρονη νεαρή:
-   Θέλω να σε κάνω νύφη στο γιό μου
-          Ναι αλλά εγώ δεν παίρνω τσοπάνο!

Συνήθως ό κούρος γινόταν κοντά στη στρούγγα, σε επίπεδο μέρος.
Γνωστά μέρη που γίνονταν κούροι ήταν η Σουρμιά και η Σκαριτσά.
Ο πατέρας μου έκανε κούρο στο Στρογγύλισμα.
Μια φορά ήρθαν και Διστομίτες. Ο παππούς μου ο Τζάθας που καταγόταν από το διπλανό χωριό, τους κέρασε και τους έβαλε στο χορό. Μερικοί έκαναν το δύσκολο αλλά όταν ό παππούς έβγαλε τη ζωστήρα, μπήκαν όλοι στο χορό.
‘Έγινε τρικούβερτο γλέντι. Δεν έμεινε καμία ΄φάνα! Τις ξερίζωσαν όλες!
Και φυσικά χόρευαν ξυπόλητοι!

Μερικές φορές όμως γίνονταν και καυγάδες
-          Ίμετ δι γιάν μ΄τε’ μύρ(2).
-          Τσί θούα με ρέ και σήκωνε το μπαστούνι..

Κάποια άλλη φορά…
Σπύρο-Σούβλας: Μακαρούντετ πρίτεν ν΄ντί(3)
Βαγγελάκης: Γιό ν΄κάτερ
Σπυρο-Σούβλας: Τσι θούα ρέ
Βαγγελάκης: Τσί ντι τυ ρέ.
Κατάλαβα που πήγαινε το θέμα και έκανα παρέμβαση.
-          Τα μακαρόνια κόβονται στα τρία!
και μέχρι σήμερα τα κόβω στα τρία….
   

Αργά το απόγευμα το γλέντι τελείωνε. Οι άντρες συνήθως όλοι μεθυσμένοι.
Οι γυναίκες στο έργο.
Να πλύνουν τα καζάνια, τα μπρακάτσια και φυσικά να ετοιμάσουν τα πάντα.
Με την αποχώρηση οι φιλοξενούμενοι έπαιρναν και το γιαούρτι που τους είχε ετοιμάσει η μάννα μου(6).

Όλα αυτά δεν μπορούν να ξεχαστούν ποτέ!

 Σημειώσεις:


(1) Την Κυριακή έχουμε κούρο. Να έρθετε.
(2) Φεύγεις σαν την προβατίνα από το ψαλίδι.
(3) Τυροβράση. Αφήναμε το φρέσκο τυρί να ξυνίσει ελαφρά και στη  συνέχεια το ζεσταίναμε σε τηγάνι μέχρι να λιώσει .Προσθέταμε αλεύρι, ανακατεύοντας συνέχεια, μέχρι να πάρει τα υγρά.

(4)    - Τα δικά μου γίδια είναι καλλίτερα
         - Τι λες  ρε.

(5)     - Τα μακαρόνια κόβονται στα δύο
          - Όχι στα τέσσερα
          - Τι λες ρε
          - Τι ξέρεις εσύ ρε

(6) Τις προηγούμενες ημέρες ζητούσαμε από τις οικογένειες που είχαμε καλέσει, να μας δώσουν κάποιο σκεύος για το γιαούρτι.
Δείτε φωτογραφίες κάνοντας κλικ ΕΔΩ
Δείτε βίντεο κάνοντας κλικ ΕΔΩ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Related Posts with Thumbnails

Αναγνώστες